مهمترین آسیبهای پارک دانشجو/ یادآوری یک توافق فراموش شده

به گزارش خبرنگار مهر، ساختمان استوانه ای شکل تئاتر شهر را که رد کنیم از کنار جمعیت مترو سوار ایستگاه چهارراه ولی عصر که بگذریم به پارک کوچک دانشجو رسیده ایم. حوض بزرگی که پیرمرد و پیرزنهای بازنشسته صندلی های اطرافش را پرکرده اند. صندلی خالی برای جوانترها هم هست. اما آنها ترجیح می دهند ایستاده گوشه ای از پارک دور هم جمع شوند و برخی نیز بی هدف در پارک قدم می زنند. کودکی از میان چهره های تازه به دنبال مشتری فال هایش است .

غروب است و خیابان حاشیه پارک، ترافیک سنگینی دارد. اما آرامش وسکوت در پارک حکمفرماست. انگار پیرترها که مشتریان دائمی پارک هستند حرف هایشان برای هم ته کشیده باشد.خیره اند به اوج و فرودهای فواره های حوض.اما در کناراین سکوت وآرامش صحنه هایی می بینی که نمی توانی به سکوت و آرامش این پارک اعتماد کنی. مردانی که چهره ای زنانه دارند وبا تاریک شدن هوا بر تعدادشان افزوده می شود.

بوفه ای در ابتدای پارک است. به بهانه خریدن چای می روم و از فروشنده درباره حال و هوای پارک می پرسم.

او می گوید: این پارک یکی از پر آسیب ترین پارکهای تهران است که می توان در آن کلکسیونی از آسیبهای اجتماعی را در آن یافت.

کمبود سرویس بهداشتی در پارک دانشجو

پسر جوان که ترم سه رشته حقوق است و از مشتریان بوفه می گوید: اینجا کمی که مکث کنی گمان می کنند مشتری هستی. برای همین نباید این جا زیاد به کسی خیره شوی.

حرفهای او را زنی میانسال که در همسایگی این پارک زندگی می کند هم تایید می کند.

او می گوید: دختر دانشجویش حتی از رد شدن از این پارک هم حذر می کند و ترس دارد. او از مزاحمتهایی می گوید که مشتریان این پارک برای محلشان ایجاد کرده اند.

این خانم 35 ساله سه مسئله کمبود سرویس بهداشتی، شلوغی بیش از حد و کمبود نظافت را مهمترین مشکلات پارک دانشجو می داند و می گوید: از مانی که مترو افتتاح شده است اوضاع نظافت این محل بدتر شده است چیپس و تخمه و... که می خورند نظافت می شود اما سطل زباله بسیار کم است و این زباله ها وضع جوی ها را خراب می کند و جمعیت موشها را بسیار افزایش داده است. به جز نظافت تجمع اراذل و اوباش مهمترین معضلی است که خانم میانسال به آن اشاره می کند و می گوید: آدمهای با تیپ های عجیب و غریب در پارک جمع می شوند و آسایش و آرامش را از ساکنان سلب می کنند و آن احساس امنیتی که باید در این فضای سبز داشته باشیم، نداریم .

در هر گوشه از این فضای دایره ای تصویری از معضلی اجتماعی است. از کودکان کار گرفته تا زنان خیابانی سالخوره و جوان. از توزیع کننده مواد مخدر تا کارتن خوابها و متکدیان. اما کدام معضل مردم را این پارک فراری داده است .

مهمترین آسیبهای پارک دانشجو

دانشجوی 23 ساله ای که به علت نزدیکی محل تحصیلش به پارک دانشجو در هفته چند روز از این مکان عبور می کند مسئله کودکان کار را مهمترین آسیبهای پارک دانشجو می داند و می گوید: "این بچه ها علاوه بر این که روح و احساس آدم را جریحه دار می کنند، چون آدم می بیند که اینها به خاطر شرایط بد خانواده مجبور هستند در سن پایین کار کنند و در معرض آسیب هم قرار دارند در حالیکه اینها اگر حمایت شوند بعید نیست که فردا همین کودک تبدیل به یک نخبه شود."

اما مدیر امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری ناحیه 4 که پیشتر کارشناس آسیبهای اجتماعی محل استقرار پارک دانشجو بوده است می گوید: مهمترین آسیب پارک دانشجو قرار گرفتن یا استقرار دو گروه از افراد اختلالات هویت جنسی است که در واقع می توان گفت سه گروه بحث دختران فراری و زنان روسپی را هم می توان در همین مقوله قرار داد.

او در خصوص آسیبهای کلی منطقه نیز می گوید: در شمال این منطقه که بوستان دانشجو است دو موضوع داریم یکی بحث دوجنسیتی ها است و یکی هم بحث اعتیاد. در مرکز منطقه سرقت و فروش کالاهای نامرغوب و دزدی و در جنوب هم بحث اعتیاد و کارتن خوابی . مهم ترین آسیبها و معضلات موجود به شمار می روند .

نتایج یک پژوهش در خصوص پارک دانشجو

به گفته یکی از پژوهشگران اجتماعی این محله می گوید: خیلی از مراجعین پارک افرادی هستند که مشکلات روانی شدید دارند. فضای پارک فضای امنی نیست و حتی یک خانم محجبه نیز در این پارک نمی تواند راحت باشد و امنیت ندارد.

بر اساس نتایج یک آماری گیری از میان 100 تن از مراجعه کنندگان پارک دانشجو که 68 درصد آنها مرد و 32 نفر آنها زن بودند توزیع فراوانی و درصدی مسائل غیر عادی پارک از دید پاسخگویان چنین بود؛بیش از 40 درصد پاسخگویان مسئله مردان زن نما و زنان مردنما یعنی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسی را مهمتر از سایر مسائل دانسته اند. مسئله مواد مخدر در رده دوم قرار داشته و کودکان کار سومین جایگاه را در میان آسیبهای پارک داشنجو دارند. در سالهای گذشته در مواقعی حتی مصرف علنی مواد مخدر در پارک دانشجو مشاهده می شد اما در حال حاضر مصرف علنی مواد در پارک دیده نمی شود.

بخشی از این مسئله به خاطر نظارت بیشتر نیروی انتظامی است. یکی از همسایگان پارک که ساکن کوچه مجاور پارک است، می گوید: در گذشته معتادها و کارتن خوابها بسیار زیاد بودند اما حالا به دلیل حضور پلیس و جمع آوری شبانه افراد مشکوک اینگونه مسائل به صورت علنی وجود ندارد.

چرا به پارک دانشجو نمی رویم

یکی دیگر از مسائل و آسیبهای موجود در پارک دانشجو مسئله کودکان کار است. البته این مسئله خاص پارک دانشجو نیست و شاید 20 کودک کار و خیابان در این محدوده وجود دارد .

اما چرا وجود تئاتر شهر هم نتوانسته فضای این پارک را فرهنگی کند. یکی از دانشجویان رشته تئاتر که روی صندلی های سیمانی کنار ساختمان استوانه ای نشسته است می گوید: رفتن به فضای پارک یعنی چسباندن خود به مجموعه ای از انگ های اجتماعی . کسانی که به این بوستان می آیند خود به مشکلات پارک آشنا هستند و از سویی افرادی که از بیرون به عابران پارک نگاه می کنند نا خودآگاه قضاوتهایی می کنند که پارک دانشجو به آن معروف است. بنابراین کمتر کسی حاضر است هر روز به این بوستان سری بزند و ما از حاشیه ساختمان تئاتر شهر جلوتر نمی رویم .

او ادامه می دهد: من سه سال است که هر هفته ای چهار روز به تئاتر شهر می آیم اما تاکنون یک بار هم قدم به پارک دانشجو نگذاشته ام. این پارک که پارکی متفاوت است. این جا حتی می توان  در حالی که ماموران پلیس در تردد هستند و مراقب امنیت و سلامت پارک . گوشه ای را پیدا کرد و مواد مخدر هم کشید . این را شاگرد نانوایی می گوید که یک بار در کنار دکه روزنامه فروشی پارک برای همراه داشتن شیشه دستگیر شده است .
او اما هنوز به پارک می آید و اگر نگاهی منتظر و جستجو گر داشته باشی و ظاهرت هم به ماموران نخورد از تو می پرسد که مشتری کدام جنس هستی؟ هوا رو به  تاریکی می رود .

توافق های فراموش شده تئاتر شهر

ساکنان ساختمان استوانه ای بیش ازهر همسایه ای از این معرکه گلایه دارند.

حسین مسافر آستانه یکی از هنرمندان منتقدی است که نسبت به این همجواری اعتراض دارد . او پیگیریهای اهالی تئاتر را در دهه 80 یادآوری می کند و می گوید: اوایل دهه 80 بود که پیشنهاد شد دیواره هایی که اثر هنری نیز بود این مجموعه را از فضای اطرافش جدا کند این موضوع مورد موافقت شهرداری و دولت هم قرار گرفت اما تغییر دولت و عدم تعامل بین شهرداری و دولت سبب شد این طرح هرگز اجرایی نشود .

مسافرآستانه ادامه می دهد: آسیبهای اجتماعی که در اطراف تئاتر شهر وجود دارد تناسبی با این ساختمان ندارد و متاسفانه هنرمندان هیچ نقشی هم در تصمیم گیری هایی که برای فضای اطراف آن می شود ندارند .

او با انتقاد از برگزاری نمایشگاههای بی ربط و ایجاد فضاهای کارگاهی در اطراف این بنای فرهنگی می گوید: برخی از هنرمندان واکنش هایی نسبت به این فعالیت ها و بی توجهی ها انجام داده اند اما باید این اعتراض های به صورت صنفی پیگیری شود .

پیاده راه فرهنگی پارک دانشجو

احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران اما چندان به جداسازی مکانهای فرهنگی از فضاهای عمومی اعتقادی ندارد.

او می گوید: کشیدن دیوارهای زخیم و بلند بر فضاهای فرهنگی و جدا سازی آنها از فضاهای عمومی نگاه ما را به شهر و شهروند نشان می دهد . ما باید این فضاهای فرهنگی را در معرض استفاده عموم قرار دهیم .

عضو شورای شهر تهران به طرحی که در همان سالها تدوین شده و توافقهای آن هم انجام و در صورتی که اجرایی می شد این راسته دیگر با این مشکلات روبرو نبود اشاره می کند و می گوید: این طرح در برنامه چهارم و در برنامه های شهرداری نیز بود که فاصله بین تئاتر شهر تا تالار وحدت به پیاده راه تبدیل شود و فضاهای عمومی این محدوده نیز رویکردی فرهنگی،هنری و خدماتی داشته که اگراین مطالعات اجرایی می شد ما امروزشاهد چنین مشکلاتی نبودیم .

مسجد جامعی تاکید می کند: هنرمندان برای برنامه ریزی در خصوص حریم ساختمان تئاتر شهر باید مشارکت داده شوند و این گونه که همان برنامه هایی که برای بوستان های دیگر اجرایی می شود در این مکان نیز استفاده شود مطلوب نیست .

او به جا به جایی چند اثر حجمی در این مکان اشاره می کند و می گوید: تمامی این آثار شناسنامه دارد و بر اساس تفکری جانمایی شده است.

خیابان هنوز شلوغ است و پرترافیک. ایستگاه اتوبوس پرازدحام است. مردم همچون سیل به در دهانه مترو در حال ورود و خروجند. از سنگهای سرخ و سفید پارک که پا به پیاده رو بگذاری انگار که به دنیایی دیگر وارد شده باشی. آن سوی خیابان ساختمان تئاتر شهر پشت آجرها و کارگاه عمرانی زیر گذر چهارراه ولی عصر پنهان شده است.